W 1342 roku Prus o imieniu Jomen otrzymał przywilej lokacyjny uprawniający go do założenia na polu Berting wsi, która miała liczyć 40 włók zwolnionych na 12 lat od czynszów, przy czym 6 włók wydzielono dla sołtysa Jomena. Wieś nazywała się Jomendorf, w gwarze warmińskiej Jondorf. Dzisiaj to Jaroty, jedna z największych dzielnic współczesnego Olsztyna, który został założony przez Jana z Łajs w 1353 roku, a więc 11 lat po Jarotach. Nieczęsto zdarza się, że nowoczesna dzielnica dużego miasta może pochwalić się historią sięgającą setek lat wstecz.
Na lata siedemdziesiąte XX wieku przypada gwałtowny rozwój demograficzny Olsztyna. Dotychczasowa infrastruktura mieszkaniowa przestaje wystarczać, więc ówczesne władze miasta poszukują lokalizacji dla nowej dzielnicy mieszkaniowej. Wybór padł na Jaroty, wieś położoną na południe od Olsztyna. Wyznaczono obszar, o który powiększyły się granice miasta. Były to tereny graniczące z gminami Purda i Stawiguda, położone między rzeką Łyną, ulicą Wincentego Pstrowskiego i jeziorem Skanda oraz realizowaną wówczas ulicą XX. lecia PRL (dziś Synów Pułku). Projekt urbanistyczny opracowało Biuro Projektowo-Badawcze Budownictwa Ogólnego „Miastoprojekt” w Olsztynie, którego dyrektorem był wówczas Władysław Lignar, a głównymi projektantami osiedla zostali Kazimierz Frankowski i Wiesław Piątkowski. Generalnym wykonawcą miało być Olsztyńskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Miejskiego (później Olsztyński Kombinat Budowlany).
Na pagórkowatym terenie, dotąd w większości użytkowanym rolniczo przez mieszkańców Jarot, w 1977 roku rozpoczęto zbrojenie terenu oraz budowę pierwszej ulicy, nazwanej ulicą Narcyza. W 1978 roku rozpoczęto budowę ulicy Frezji (dzisiaj Orłowicza), pawilonu administracyjnego spółdzielni (który do 1982 roku miał służyć generalnemu wykonawcy jako zaplecze budowy) oraz dwóch budynków mieszkalnych.
Na rok 1979 przewidziano, oprócz budynków mieszkalnych, rozpoczęcie budowy: szkoły powszechnej z 37 salami lekcyjnymi wraz z ośmioodzziałowym przedszkolem (oddanie do użytku – 1981 r.), żłobka z 75 miejscami (oddanie do użytku – 1980 r.) oraz dwóch pawilonów usługowych (zakończenie – 1979 i 1980 r.). Na 1979 rok zaplanowano wybudowanie 863 mieszkań, kolejno; na 1980 – 1337, na 1981 – 1700, zaś w kolejnych latach po 2000 mieszkań rocznie. Przy takim tempie, po zakończeniu budowy całej dzielnicy, w 1990 roku jej zasoby miały się składać z 21400 mieszkań dla około 75 tys. olsztynian.
W zimowej scenerii 23 stycznia 1979 roku, na placu budowy pokrytym śniegiem, odbyło się uroczyste wmurowanie aktu erekcyjnego w fundamenty pierwszego budynku nowej dzielnicy. Uczestnikami tej uroczystości byli przedstawiciele ówczesnych władz Olsztyna, przedsiębiorstw budowlanych, przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Spółdzielni Mieszkaniowej „Jaroty”, późniejszy jej prezes, Jerzy Skałuba, a także dziennikarze Gazety Olsztyńskiej, która następnego dnia relacjonowała to wydarzenie.
W 1979 roku w osiedlach Olsztyńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej i Spółdzielni Mieszkaniowej „Pojezierze” mieszkało prawie 15 tys. osób, zaś na mieszkania oczekiwało 20 tys. członków i kandydatów. Przewidziano, iż w 1980 roku obie spółdzielnie zakończą działalność inwestycyjną, zajmą się zarządzaniem swoimi zasobami, natomiast nowe mieszkania będzie budować nowa spółdzielnia. Powołano ją w roku 1979. W dniu 16 marca 1979 r. odbyło się Walne Zebranie Założycieli. Uchwalony tego dnia Statut podpisało 47 założycieli, którzy ze swego grona wybrali liczącą 9 osób Radę nadzorczą oraz 3. osobowy Zarząd. Osobowość prawną Spółdzielnia uzyskała 2 maja 1979 r., kiedy to Sąd Rejonowy wydał decyzję o jej zarejestrowaniu. 26 września tamtego roku oddano do zasiedlenia pierwszy budynek przy ul. Orłowicza 10.
Do końca 1979 roku Spółdzielnia przekazała do eksploatacji kolejnych 8 budynków o 453 mieszkaniach. Na parterach budynków część lokali mieszkalnych zaadoptowano czasowo na sklep, żłobek, przychodnię zdrowia, pocztę. W następnych latach przybywało budynków mieszkalnych i użytkowych, powstawały nowe tereny zielone.
Przez dziesięć następnych lat SM „Jaroty” była jedynym inwestorem budownictwa w tej dzielnicy. Do marca 1990 roku prezesem Spółdzielni był Jerzy Skałuba. Od kwietnia 1990 do grudnia 1994 funkcję tę pełnili kolejno: Adam Brzozowski, Piotr Narloch i Witold Kindler. Od lutego 1995 r. do października 2022 r. prezesem Spółdzielni był Roman Przedwojski, a od listopada 2022 r. funkcję tę pełni Halina Zaborowska-Boruch.
W 1983 r. wybudowano przy ul. Boenigka pierwsze budynki na nowym osiedlu „Jaroty”, z którego w 1987 roku wyodrębniło się kolejne osiedle o nazwie „Pieczewo”. Na jego terenie pierwsze budynki przy ul. Jeziołowicza oddane zostały do użytku w czerwcu 1985 r. Do roku 1989 oddawano do użytku po kilkaset mieszkań rocznie. Rekordowy pod tym względem był 1981 rok, kiedy wybudowano 1137 mieszkań.
Po dziesięciu latach działalności, tj. w 1989 r. Spółdzielnia posiadała w eksploatacji 286 budynków mieszkalnych, w których zamieszkiwało 8.725 rodzin. Ponadto w zasobach Spółdzielni było 254 lokali użytkowych. Łączna powierzchnia użytkowa zasobów mieszkaniowych wynosiła wówczas 554.348. Po roku 1989 wyraźnie zmalała liczba budowanych przez Spółdzielnię mieszkań, a mianowicie w 1990 roku wybudowano ich tylko 573, w 1991 – 414, a w 1992 – 286. Począwszy od 1993 r. budowano mieszkania wyłącznie ze środków własnych członków Spółdzielni. Ogółem w latach 1990 – 2002 Spółdzielnia przekazała do użytku 2.273 mieszkania.
W dniu 31 grudnia 2002 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa „Jaroty”, jako pierwsza w Polsce, zakupiła zasoby mieszkaniowe innej spółdzielni mieszkaniowej, a mianowicie będącej od trzech lat w upadłości Spółdzielni Mieszkaniowej „Sami Swoi” w Olsztynie. Aktem notarialnym nabyto 4,63 ha gruntów oraz 22 znajdujące się na nich budynki mieszkalno-usługowe, w których znajdują się 662 mieszkania i 38 lokali handlowo-usługowych, natomiast kolejnych 6 budynków o 225 mieszkaniach i 15 lokalach użytkowych zakupionych zostało ze Spółdzielni „Sami Swoi” w 2003 r.
W kolejnym 2003 roku, w dniu 31 grudnia, Spółdzielnia Mieszkaniowa „Jaroty” kupiła zasoby od będącej w upadłości Spółdzielni Mieszkaniowej „Współpraca” w Olsztynie. Aktem notarialnym nabyto 2,06 ha gruntów wraz z 6 budynkami, w których znajduje się 139 mieszkań. W czerwcu 2005 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa „Jaroty” w Olsztynie oddała do zasiedlenia 31 mieszkań w budynku przy ul. Kanta 22C, natomiast w sierpniu 2005 r. 36 mieszkań w budynku przy ul. Kanta 40.
W sierpniu i wrześniu 2006r. przekazano do zasiedlenia 68 mieszkań w budynkach przy ul. Flisa 5 i 7, natomiast w styczniu 2007r. 40 mieszkań w budynku przy ul. Burskiego 13. Na przełomie grudnia 2007r. i stycznia 2008r. oddano do użytku 84 mieszkania i 23 garaże w budynkach przy ul. Kanta 40C i D, natomiast w grudniu 2011 r. oddano do zasiedlenia budynek przy ul. Orłowicza 17B, w którym znajduje się 78 mieszkań z 40 miejscami postojowymi w garażu wielostanowiskowym. W styczniu 2013 r. Spółdzielnia przekazała do zasiedlenia dwa budynki mieszkalne przy Kanta 40A i 40B, w których znajduje się 100 mieszkań i 25 garaży. Oba budynki zostały wyposażone w instalację solarną wspomagającą podgrzewanie ciepłej wody użytkowej na potrzeby bytowe, co znacznie obniży jej koszt.
W listopadzie 2013 r. Spółdzielnia rozpoczęła budowę trzech budynków mieszkalnych na działce o powierzchni około 10 tys. m² na terenie osiedla Jaroty, przy ul. Flisa, w ładnym i przyjaznym otoczeniu. Lokalizacja zapewnia bliskość terenów leśnych, sąsiedztwo jeziora Bartążek, a jednocześnie bezpośredni dostęp do komunikacji miejskiej, wkrótce także tramwajowej, jak również ścieżek rowerowych prowadzących do centrum miasta, Centrum Rekreacyjno-Sportowego „Ukiel” nad Jeziorem Krzywym oraz Kortowa. Z ulicy Flisa dojedziemy do planowanej obwodnicy Olsztyna, której trasa przebiegnie na południe od miejscowości Bartążek. Budynki wielorodzinne są trzy- i czteroklatkowe z czterema kondygnacjami nadziemnymi, całkowicie podpiwniczone z garażami w poziomie piwnic.
Konstrukcja budynków jest tradycyjna, dachy dwuspadowe o konstrukcji drewnianej, kryte blachodachówką w kolorze ceglastym. Na południowych połaciach dachów zamontowane zostały płaskie kolektory słoneczne. Zastosowano okna o wysokiej izolacyjności akustycznej, zmniejszające hałas zewnętrzny o ponad 40 decybeli. Zostały one wyposażone w nawiewniki higrosterowane (reagujące na poziom wilgotności powietrza w mieszkaniu) o podobnej jak okna izolacyjności akustycznej. Mieszkania są wyposażone w instalację do odbioru cyfrowej telewizji naziemnej oraz instalację światłowodową, co daje możliwość uzyskania wysokiej jakości sygnału tvk oraz internetu. Balustrady balkonowe i klatek schodowych wykonano ze stali kwasoodpornej, co pozwoli na ich długoletnią bezproblemową eksploatację. Budynki są dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych.
Łączna powierzchnia użytkowa 120 mieszkań wynosi 5.335,38 m², a powierzchnia 36 garaży 559,08 m². Dwa budynki trzyklatkowe oznaczone numerami 9 i 11 mają po 36 mieszkań i 12 garaży, natomiast w czteroklatkowym budynku nr 13 znajduje się 48 mieszkań i również 12 garaży.
We wrześniu 2018 r. zakończono rozpoczętą pod koniec 2016 r. budowę dwóch budynków mieszkalnych na terenie osiedla Jaroty, przy ul. Flisa 2 i 4 w Olsztynie. Lokalizacja łączy w sobie bliskość terenów leśnych, bliskie sąsiedztwo jeziora Bartążek, a jednocześnie bezpośredni dostęp do komunikacji miejskiej, jak również ścieżek rowerowych prowadzących do centrum miasta, Centrum Rekreacyjno – Sportowego „Ukiel” nad Jeziorem Krzywym oraz Kortowa. W niedalekiej przyszłości, bez komplikacji i korków, z ulicy Flisa dojedziemy do obwodnicy Olsztyna, której trasa przebiegnie na południe od miejscowości Bartążek. Wystarczy pokonać dystans blisko 4 km (w tym zaledwie dwa skrzyżowania z sygnalizacją świetlną).
Budynki mieszkalne przy ul. Flisa 2 i 4 mają łącznie 65 mieszkań, a także 48 stanowisk garażowych w dwóch garażach podziemnych. Konstrukcja budynków jest tradycyjna, dachy dwuspadowe o konstrukcji drewnianej kryte blachodachówką. Na południowych połaciach dachów zainstalowano kolektory słoneczne służące do podgrzewania wody (to proekologiczne rozwiązanie pojawiło się po raz pierwszy już w 2007 r. w budynkach mieszkalnych zrealizowanych przez Spółdzielnię przy ulicy Kanta). Zastosowano okna o wysokiej izolacyjności akustycznej, zmniejszające hałas zewnętrzny o ponad 40 decybeli. Zostały one wyposażone w nawiewniki higrosterowane (reagujące na poziom wilgotności powietrza w mieszkaniu) w wersji o podobnej jak okna izolacyjności akustycznej. Spółdzielnia zastosowała po raz pierwszy nawiewniki w oknach w 1999 r., to jest o ponad 10 lat wcześniej niż ich konieczność powszechnego stosowania ustawodawca wprowadził stosownymi przepisami.
Mieszkania są wyposażone w instalację do odbioru telewizji naziemnej cyfrowej, satelitarnej oraz instalację światłowodową, co daje możliwość uzyskania wysokiej jakości sygnału tvk oraz internetu. Balustrady balkonowe i klatek schodowych wykonano ze stali kwasoodpornej, co pozwoli na ich długoletnią bezproblemową eksploatację.
Na początku marca 2023 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa „Jaroty” w Olsztynie zakończyła budowę budynku mieszkalnego przy ulicy Flisa 6 – jest to budynek mieszkalny z 24 mieszkaniami, dwuklatkowy z czterema kondygnacjami nadziemnymi, całkowicie podpiwniczony, z wielostanowiskowym garażem podziemnym, w którym każdy nabywca mieszkania ma miejsce na swoje auto; przystosowany jest do potrzeb osób niepełnosprawnych. Na posesji znajduje się ponadto 11 stanowisk postojowych. Architektonika budynku jest tradycyjna, dach dwuspadowy o konstrukcji drewnianej kryty blachodachówką. Na dachu są zamontowane kolektory słoneczne – nasz ukłon w kierunku ekologii.
Dla lokali zastosowano liczniki ciepła z modułami radiowymi oraz wodomierze z nadajnikami impulsów, co przyspieszy i usprawni dokonywanie cyklicznych odczytów. Lokalizacja budynku jest korzystna ze względu na bliskość terenów leśnych oraz jeziora Bartążek, a jednocześnie dogodny dostęp do komunikacji miejskiej umożliwiający połączenie z centrum miasta, dworcem, Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim, a także do obwodnicy Olsztyna. Przebiegającymi w pobliżu ścieżkami rowerowymi dojedziemy do centrum miasta, Centrum Rekreacyjno-Sportowego „Ukiel” nad Jeziorem Krzywym oraz Kortowa.